Empati kurabilen insanlar, hayata karşı çok yönlü ve farkındalığı yüksek bir bakış açısıyla bakabilir.
Sağlıklı ve güçlü iletişimin temel sırlarından biri, empati kurabilmektir. Kendini başka insanların yerine koyarak düşünebilme olarak tanımlanan empati kavramı, modern toplumların yapı taşı olan sosyal ilişkilerin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi açısından büyük önem taşır. Başkalarıyla empati kurabilme becerisini kazanan kişiler; hayata karşı çok yönlü bir bakış açısına, anlayışlı ve hoşgörülü bir tutuma sahip olabilir. Ne var ki, empati her insanda doğuştan ve aynı düzeyde var olan bir duygu değildir. Aksine, tüm kişisel beceriler gibi, empati duygusunun kazanılması ve geliştirilmesi gerekir.
Empatik insanların birçok ortak özelliği bulunur. Söz konusu özellikler, onların kendilerini daha iyi ve açık bir şekilde ifade edebilmelerine, insanlarla daha güçlü bağlar kurabilmelerine ve samimi ilişkiler geliştirebilmelerine yardımcı olur. Peki, empatik ilişki nedir? Empatik insanlar hangi kişilik özelliklerinde ortaklaşır?
Empatik İletişim Nedir?
Empatik iletişim kavramını detaylandırmadan önce “Empatik ne demek?” sorusunu cevaplandırmamızda fayda var. Empatik sözcüğünün sözlük anlamı, empati ile ilgili olan kavramları ve durumları işaret eder. Empatik ilişkiler kurabilmek, bir durumu başkasının gözüyle görebilmek ve çok yönlü bir bakış açısı geliştirebilmek anlamına gelir. Empatik iletişimin kurulabilmesi için, bir tarafın karşı tarafı yalnızca dinlemesi yeterli olmaz. Dinlediklerini anlamaya çalışması, ona duygularını ve düşüncelerini dilediği şekilde yansıtabilme fırsatı vermesi ve acımasız yargılamalardan kaçınması gerekir. İletişimin her iki öznesi de bu koşulları yerine getirerek ilişki kurabildiğinde, empatik iletişim ortamı sağlanabilir.
Empatik Konuşma Nedir?
Empatik iletişimin iki temel alt başlığı bulunur: Empatik konuşma ve empatik dinleme. Empatik konuşma ve dinleme becerisini kazanmak için bazı ipuçlarını göz önünde bulundurabilirsiniz. Öncelikle, karşınızdaki kişiyi dikkatinizi kaybetmeden ve objektif bakış açınızı yitirmeden dinlemeye özen göstermelisiniz. Duyduklarınızı zihninizde değerlendirmeli, size anlatılan durumları ya da duyguları kendiniz yaşadığınızda nasıl tepkiler verebileceğinizi düşünmelisiniz.
Ancak sizin söz konusu durumlar karşısında vereceğinizi düşündüğünüz olası tepkiler, karşınızdaki insana dayattığınız gerçekler ve beklentiler olmamalı. Başka bir deyişle, karşınızdaki insanın yaşadığı durum ya da olay karşısında sizin gibi davranmasını bekleyemez ve onu bu şekilde davranmadığı için yargılayamazsınız. Onun duygularının niteliğini bozmadan ve onu kırmadan yorum yapmanız gerekir.
Empatik iletişim, temelde “karşınızdaki insana onu anlatmak” olarak özetlenebilir. Öğüt verme, seçim yapmaya zorlama, yargılama ya da azarlama gibi kavramlar; empatik iletişimin tamamen dışındadır. Ön yargılarınızı bir kenara bırakmayı başarıp, karşınızdaki insanın içinde bulunduğu durumu daha geniş bir bakış açısıyla ve net görmesini sağlamanız yeterlidir. Böylelikle ona yardımcı olabilir, iyi bir dinleyici rolü üstlenebilir ve kendi doğrularını kendi başına bulmasına destek olabilirsiniz.
Empati Kurabilen Kişilerin 4 Ortak Özelliği
Empatik insanların ortak özellikleri olduğundan az önce söz etmiştik. Siz de hayatınıza yeni giren bir insanla iletişim kurdukça, söz konusu özelliklere dair ipuçlarını yakalayabilir ve o kişiyle daha samimi bir ilişki kurabilirsiniz. Peki, empati kurabilen kişilerin ortak noktaları nelerdir? Gelin, bu soruyu beraberce yanıtlayalım.
Sizi Gerçekten Dinlerler
Siz karşınızdaki insana tüm coşkunuzla bir şeyler anlatırken onun aslında sizi dinlemediğini fark ettiğiniz oldu mu? Empati becerisini geliştirmeyi başarmış insanlarla bir aradayken bu durumu yaşamazsınız. Çünkü empati kurabilen insanlar, ciddiye ya da dikkate alınmamanın ne kadar sinir bozucu bir his olduğunu bildikleri için bu hissi başka kişilere yaşatmamaya özen gösterirler. Elbette her insanın zihninin dağınık ya da fazla dolu olduğu günler olabilir. Ancak empatik insanlar, böyle durumlarda da sizden izninizi rica ederek durumu açıklar ve daha sağlıklı bir iletişim kurabilecekleri zaman yeniden konuşmak isterler.
Sabit Fikirlerden Uzak Dururlar
Empati kurabilen kişiler; yaşamın, koşulların, zamanın ve insanların değişime açık olduğunun farkındadır. Bu nedenle bir ideolojiye, fikre ya da ön yargıya körü körüne bağlı kalmaktan kaçınırlar. Ateşli savunmalara girmek yerine, her fikrin antitezini dinlemeye ve olaya bir de karşı taraftan bakmaya çalışırlar. Öte yandan, her tartışmada kazanan ya da haklı olan taraf olmak gibi bir hırsları yoktur. Çünkü tartışmaların temel amacı, onlar için ille de karşı tarafın fikrini değiştirmek ya da kendi fikirlerini dayatmak değildir. Kişiliklerini, başka insanların onları sevmesi ve kabullenmesi için oluşturmazlar. Farklı tartışmalardan öğrendikleri bilgilere önem verir, her insanı olduğu gibi kabul etmenin bir erdem olduğunu bilirler.
Düşünmeden Konuşmazlar
Patavatsızlık ve dobralık arasında oldukça ince bir çizgi vardır. Kimi zaman bazı cümlelerin açıkça söylenmesi, karşınızdaki insana iyi gelebilir ya da onu kendine getirebilir. Ancak düşünmeden söylenen, acıtıcı ve kaba cümleler; kimseye iyi gelmeyecektir. Bu nedenle, empati kurabilen insanlar düşünmeden konuşmamaya özen gösterir. Böylelikle ukalalıktan, kibirden ve kırıcı olma riskinden uzak kalabilirler. Bu sayede empatik bir insanla iletişim kurmak daha kolaydır. Çünkü onun sözlerinin ya da davranışlarının ardında gizli, farklı düşünceler ve niyetler aramak zorunda kalmazsınız. Empatik insanlar size söylemek istediği tüm cümleleri açıkça söyler. Ancak yerinde, zamanında ve doğru bir üslupla…
Hassas ya da Duygusal Olmakla Suçlanabilirler
Kendini başka insanların yerine koyarak düşünebilmek, son derece değerli ve uygulaması zor bir bakış açısıdır. Çünkü başka insanların derdini, üzüntüsünü, kızgınlıklarını ve kırgınlıklarını da içselleştirmeniz gerekir. Bu nedenle empati kurabilen insanlar, kuramayan kişiler tarafından zaman zaman fazla hassas ya da duygusal olmakla itham edilebilir. Ne var ki, hassas ya da duygusal olmak zaten bir suç değildir. Esasen onlarınki aşırı duygusallık ya da hassasiyet değil, farkındalık ve samimiyettir.
Siz de empati becerinizi geliştirmek için çevrenizdeki insanlarla kurduğunuz iletişimi gözden geçirebilir, empatik insanlarla iletişiminizi güçlendirmeye özen gösterebilirsiniz.
